Do najczęściej wykorzystywanych w przemyśle intensywnych substancji słodzących należą: aspartam, acesulfam K, cyklaminiany, sacharyna, taumatyna, glikozydy stewiolowe (stewia).
Cechą charakterystyczną intensywnych substancji słodzących jest to, iż nie dostarczają one kalorii ponieważ większość z nich nie jest metabolizowana w organizmie. Co więcej wykazują wielokrotnie większą siłę słodzenia w porównaniu z sacharozą (cukrem). Ta ostatnia właściwość sprawia, iż są one bardzo chętnie wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Aspartam dodatkowo wzmacnia aromat owocowy co jest pożądaną cechą wykorzystywaną przez producentów żywności.
Acesulfam K -ma ok. 200 razy słodszy smak w porównaniu z sacharozą, nie dostarcza kalorii i jest odporny na ogrzewanie. Aspartam w odróżnieniu od acesulfamu jest termolabilny (rozpada się podczas obróbki termicznej). Jego ogrzewanie i długotrwałe przechowywanie prowadzi do powstawania substancji pięciokrotnie bardziej toksycznej niż sam aspartam. Aspartam jest także rozkładany w przewodzie pokarmowym do fenyloalaniny, kwasu asparaginowego i metanolu. W związku z tym osoby chorujące na fenyloketonurię powinny go bezwzględnie unikać. Sacharyna jest odporna na ogrzewanie, nie jest metabolizowana w organizmie i wydalana jest w formie niezmienionej. Badania na szczurach zjadających sacharynę pokazują zwiększone ryzyko zapadalności na nowotwory pęcherza moczowego, badania na ludziach nie są już tak jednoznaczne.
Ważne miejsce w grupie intensywnych substancji słodzących zajmuje stewia (E960). Należy ona do tzw. glikozydów stewiolowych , które pozyskuje się z liści rośliny o nazwie stewia (łac. Stevia rebaudiana). W krajach Ameryki Południowej i w Japonii glikozydy stewiolowe stosowane są od setek lat, w krajach Unii Europejskiej dopuszczono je dopiero od 2011 roku, gdy EFSA potwierdziła bezpieczeństwo jej stosowania. Jest to substancja, która posiada ok 300 razy słodszy smak od sacharozy (zatem trzeba jej użyć znacznie mniej aby uzyskać taka samą słodycz jak w przypadku produktu słodzonego sacharozą) oraz jest odporna na ogrzewanie. Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, ulega hydrolizie pod wpływem mikroflory jelita grubego do stewiolu. Substancja ta jest całkowicie bezpieczna dla człowieka, mimo to nie jest rekomendowana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią ze względu na brak badań klinicznych na tej grupie. Stewia dobrze sprawdza się w produktach dla diabetyków, ma także udowodnione działanie przeciwgrzybicze i przeciwbiegunkowe.
