Oregano możemy znaleźć w postaci świeżej, suszonej, ale także w postaci oleju, a wszystkie z nich mają znaczące korzyści zdrowotne. Chociaż oregano jest zwykle używane w niewielkich ilościach, jego dodatek ma imponujące potencjalne korzyści: od pomocy w walce z bakteriami po zmniejszenie stanu zapalnego.

Oregano stosuje się jako zioło kulinarne i lecznicze. Oregano jest też bardzo cenione jako roślina ozdobna. Głównym składnikiem jest olejek eteryczny, ale jako składniki czynne występują w oregano licznie garbniki, flawonoidy (apigenina, luteolina), kwas kawowy, kwas ursolowy, kwas rozmarynowy i fitosterole.  Ponadto olejek eteryczny charakteryzuje się zmiennym składem chemicznym, w zależności między innymi od postaci rośliny. Ziele oregano zbiera się na początku kwitnienia rośliny czyli od czerwca do września.

Oregano wchodzi w skład niektórych kosmetyków, często jest także składnikiem płynów do kąpieli oraz płynów do płukania ust.  Tradycyjnie wykorzystuje się go dzięki właściwościom wykrztuśnym, dezynfekującym, moczopędnym czy przeciwskurczowym.

1.         Aktywność przeciwutleniająca

Oregano jest bogate w przeciwutleniacze, które są związkami pomagającymi zwalczać uszkodzenia spowodowane przez szkodliwe wolne rodniki w organizmie. Nagromadzenie wolnych rodników wiąże się z chorobami przewlekłymi, takimi jak nowotwory i choroby serca.

Kilka analiz wykazało, że oregano i olej z oregano są bogate w przeciwutleniacze. Olejek eteryczny z oregano jest szczególnie bogaty w karwakrol i tymol, dwa przeciwutleniacze, które mogą pomóc w zapobieganiu uszkodzeniom komórek przez wolne rodniki.

W połączeniu z innymi pokarmami o wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, takimi jak owoce i warzywa, oregano może zapewnić obfitą dawkę przeciwutleniaczy, które mogą pomóc w poprawie zdrowia.

Podsumowując, oregano jest bogate w przeciwutleniacze, które mogą pomóc w zapobieganiu uszkodzeniom, neutralizując wywołujące choroby wolne rodniki.

2.         Aktywność przeciwbakteryjna

Olejki eteryczne oraz ekstrakty uzyskane z oregano wykazują wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową. Analiza różnych olejków eterycznych potwierdziła, że olejek oregano należy do grupy najbardziej aktywnych w stosunku do drobnoustrojów. Oregano działa na ogromne spektrum bakterii oraz pleśni, miedzy innymi na Escherichia coli, Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus, Candida czy Rhizopus oraz Penicillium. Z tego powodu niektórzy naukowcy polecają stosowanie oregano jako naturalnego środka konserwującego żywność. Oregano ogranicza wzrost drobnoustrojów powodujących zatrucia pokarmowe i psucie się żywności.

Oregano zawiera pewne związki, które mają silne właściwości przeciwbakteryjne.

3. Aktywność przeciwnowotworowa

Jak zostało wspomniane wcześniej, oregano jest szczególnie bogate w przeciwutleniacze. Związki te mogą nie tylko neutralizować wolne rodniki, ale mogą również pomagać w profilaktyce chorób nowotworowych.

Niektóre badania naukowe wykazały, że oregano i jego składniki mogą pomóc w zabijaniu komórek rakowych. W jednym badaniu potraktowano ludzkie komórki nowotworu okrężnicy ekstraktem z oregano i stwierdzono, że zatrzymało to wzrost komórek rakowych i pomogło je zneutralizować.

Inne badanie wykazało, że karwakrol, jeden ze składników oregano, również pomógł zahamować wzrost i rozprzestrzenianie się komórek raka okrężnicy.

Należy jednak pamiętać, że były to badania in vitro  z użyciem dużych ilości zioła i jego związków. Do określenia jego skutków potrzebne są badania na ludziach przy użyciu typowych dawek.

Podsumowując, oregano jest bogate w przeciwutleniacze i zawiera związki, które, jak wykazano, zmniejszają wzrost komórek rakowych w niektórych badaniach in vitro.

4. Może zmniejszyć infekcję wirusową

Oprócz zwalczania bakterii, niektóre badania in vitro wykazały, że oregano i jego składniki mogą również chronić przed niektórymi wirusami. W szczególności karwakrol i tymol to dwa związki występujące w oregano, którym przypisuje się właściwości przeciwwirusowe.

W jednym z badań naukowych udowodniono, że karwakrol skutecznie inaktywuje norowirus w ciągu 1 godziny od ekspozycji, działając bezpośrednio na kapsyd wirusa, a następnie RNA. Norowirus to infekcja wirusowa wirusowa powodująca biegunkę, nudności i ból brzucha.

Inne badanie in vitro wykazało, że tymol i karwakrol dezaktywują 90% wirusa opryszczki pospolitej w ciągu zaledwie jednej godziny.

Chociaż wyniki te są obiecujące, potrzebne są dodatkowe badania dotyczące wpływu oregano na infekcje wirusowe u ludzi.

Podsumowując, karwakrol i tymol to dwa związki występujące w oregano, które, jak wykazano, zmniejszają aktywność wirusów w niektórych badaniach in vitro.

5. Może zmniejszyć stan zapalny

Zapalenie to normalna odpowiedź immunologiczna, która występuje w wyniku choroby lub urazu. Uważa się jednak, że przewlekłe zapalenie przyczynia się do rozwoju chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca i choroby autoimmunologiczne.

Oregano jest bogate w przeciwutleniacze, które mogą pomóc zneutralizować wolne rodniki i zmniejszyć stan zapalny.  Zawiera również związki, takie jak karwakrol, które mają właściwości przeciwzapalne.

W kolejnej pracy naukowej, mieszanina olejków eterycznych tymianku oraz oregano zmniejszyła liczbę markerów stanu zapalnego u myszy z zapaleniem okrężnicy.

Warto podkreślić, że badania te dotyczyły działania oregano i jego składników w wysoce skoncentrowanych ilościach. Potrzebne są badania, aby określić, jak normalna dawka może wpływać na stan zapalny u ludzi.

Podsumowując, oregano jest bogate w przeciwutleniacze, które mogą zmniejszać stan zapalny. Badania na zwierzętach pokazują, że olej z oregano i jego składniki mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny.

6. Uniwersalne

Oregano jest wszechstronne, łatwe do dodania do diety i można je włączyć do wielu różnych przepisów.

Oregano jako przyprawa dostępna w postaci świeżej, suszonej, ale także w postaci oleju, wzbogaca smak wielu potraw. Dodawana jest do zup, warzyw, sałatek pomidorowych oraz potraw mięsnych. Świetnie komponuje się z drobiem i kiełbasami. Często przyprawę oregano stosuje się do pizzy, zapiekanek czy spaghetti.  Oregano można również użyć do przygotowania świeżego pesto lub sosu sałatkowego.

Podsumowując, olejki eteryczne pochodzące z oregano odznaczają się aktywnością przeciwdrobnoustrojową, dzięki zawartości takich związków jak  karwakrol czy linalol.  Dodatkowo olejki eteryczne z oregano mogą być skutecznymi środkami konserwującymi, wykorzystywanymi do utrwalania produktów spożywczych.

Piśmiennictwo:

• Saeed S. i wsp.: Antibacterial activity of oregano (Origanum vulgare Linn.) against gram positive bacteria. Pak J Pharm Sci, 2009.