W wyniku promieniowania UVB w skórze powstaje związek o nazwie 7-dehydrokalcyferol, który następnie ulega kilku przemianom aby finalnie powstała jego najbardziej aktywna forma-1,25 hydroksykalcyferol. Dużą role w przemianach prowitaminy D w organizmie odgrywa wątroba -tu powstaje 25 hydroksykalcyferol o umiarkowanej aktywności, który z kolei w nerkach ulega przekształceniu do 1,25 hydroksywitaminy D (kalcytriolu). Wszystkie dysfunkcje nerek i wątroby będą skutkowały zaburzeniem szklaków przemian prowitaminy D do jej aktywnych form.
Witamina D pełni w organizmie szereg funkcji. Oprócz sztandarowego wspierana układu kostnego, odgrywa także ważną role w przebiegu licznych procesów metabolicznych oraz endokrynnych. Wzmacnia układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko chorób autoimmunologicznych (hasimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca itp.), redukuje stany zapalne układu oddechowego, chroni przed nowotworami, sprzyja płodności.
Istnieją badania, które wskazują na odwrotną zależność stężenia wit. 25 (OH) D z otyłością. Z jednej strony niskie poziomy wit. D wpływają na otyłość z drugiej otyłość ma wpływ na jej stężenie we krwi. Osiągniecie wit. D na rekomendowanym poziomie może nam pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy cała.
Źródłem wit. D jest także żywność. Produkty pochodzenia zwierzęcego (m.in. masło, tran) dostarczą nam wit. D3, natomiast drożdże i grzyby będą źródłem wit. D2 (ergokalcyferolu)- patrz tabelka.
Zbilansowana dieta bogata w tłuszcze rybne dostarczy sporą, aczkolwiek niewystraszającą ilość tej witaminy. Dlatego niezwykle ważna jest ekspozycja na słońce, ale i tu pojawia się problem. Szerokość geograficzna, w której leży Polska uniemożliwia syntezę wit. D 3 na wystarczającym poziomie. Wielu przypadkach suplementacja jest jedynym sposobem wyrównania jej niedoborów. Poziom witaminy D możemy sprawdzić wykonując badanie jej stężenia w surowicy krwi. Najczęściej oznacza się formę 25 (OH ) D, która obejmuje metabolity D3 i D2. Należy tutaj zaznaczyć, że w niektórych przypadkach oznaczenie tej formy nie będzie miarodajne dlatego czasami warto zrobić stężenie 1,25 (OH) D.
Zdrowa, dobrze zbilansowana dieta nie jest gwarantem optymalnego stężenia wit. D w organizmie, gdyż jak wspomniano wyżej jej poziom w dużej mierze zależny od syntezy skórnej. Z wiekiem, jak również w wielu chorobach, w tym otyłości, jej synteza jest niewystarczająca, dlatego w takich przypadkach bezwzględnie należy wprowadzić jej suplementacje.
